Trong khu vườn rộng 2 ha, anh Vũ Văn Dần ở thôn 8B trồng xen canh rất nhiều loại cây như: hồ tiêu, cà phê, sầu riêng, bơ, mắc ca…, đặc biệt là đàn hương (một loại gỗ quý). Các loại cây trồng được anh bố trí khoa học để có thể tận dụng tốt nhất không gian, ánh sáng, phân bón, nước tưới. Khu vườn với nhiều tầng tán của anh trông như một khu rừng thu nhỏ, cây nào cũng xanh tươi tốt.
Cây mắc ca trồng xen trong vườn của anh Vũ Văn Dần ở thôn 8B (xã Ea Hiao) cho năng suất cao.
Anh Dần cho biết, trước đây gia đình trồng mỗi cây cà phê, chi phí đầu tư nhiều mà không hiệu quả nên anh đã kết hợp trồng thêm các loại cây khác. Với việc trồng cùng lúc nhiều loại cây sẽ tạo cho gia đình anh có nguồn thu nhập ổn định quanh năm, mùa nào thức ấy, không trông chờ vào mỗi vụ cà phê.
Việc trồng xen canh cũng góp phần giúp anh hạn chế chi phí sản xuất do những loài cây tầng trên giúp che bóng mát, hạn chế đất bị khô, giúp giảm đi lượng nước tưới. Một số loại cây có thể tạo ra chất dinh dưỡng giúp những loại cây khác phát triển. Điển hình như đàn hương là cây gỗ sống bán ký sinh qua rễ của cây ký chủ, do đó, chúng có thể song hành phát triển mà không làm ảnh hưởng đến nhau. Hiện nay, khu vườn của anh Dần đã trồng được hơn 1.000 cây đàn hương 5 năm tuổi. Đây là loài cây có giá trị kinh tế cao, gỗ của chúng được bán với giá khoảng 500.000 đồng/kg, còn cành lá được sử dụng vào nhiều mục đích, như: sản xuất dược liệu, tinh dầu, sản xuất trà…
Chế biến cà phê đặc sản tại Hợp tác xã Sản xuất thương mại dịch vụ macca Ea H’leo.
“Mới đây, tôi đã nghiên cứu sản xuất thí điểm sản phẩm trà từ lá đàn hương, bước đầu được người tiêu dùng đánh giá cao, và một số đối tác đã tìm đến để hợp tác sản xuất, tiêu thụ. Nếu được, sẽ giúp gia đình có thêm nguồn thu nhập từ loài cây này”, anh Dần hào hứng nói. Dù cây đàn hương chưa tạo ra nguồn thu, nhưng nhờ việc trồng đa canh đã giúp gia đình anh có nguồn thu ổn định. Hiện nay, bình quân mỗi năm khu vườn của anh cũng cho thu nhập từ 600 – 800 triệu đồng.
Không riêng gia đình anh Dần, mô hình đa cây đang được nhiều hộ dân ở xã Ea Hiao thực hiện. Anh Nguyễn Văn Bình, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị Hợp tác xã Sản xuất thương mại dịch vụ macca Ea H’leo (ở thôn 9) cho biết, hiện nay hợp tác xã có 30 xã viên, với 57 hộ liên kết trồng 104 ha mắc ca. Trong đó, tất cả diện tích lâu nay được xã viên và người dân trồng đa cây, chủ lực là cây mắc ca, cà phê, sầu riêng, bơ. Với mô hình này đã giúp người dân có nguồn thu nhập ổn định và tránh được sự phụ thuộc vào một loại cây trồng như trước đây. Tại hợp tác xã này, hiện nay bình quân mỗi héc ta trồng xen mắc ca, cà phê, bơ, sầu riêng cho thu nhập 350 - 500 triệu đồng/năm.
“Việc đa dạng các loại cây trồng cũng giúp hợp tác xã có nguồn nguyên liệu ổn định để sản xuất. Hiện chúng tôi đang sản xuất hai mặt hàng chính là mắc ca sấy và cà phê đặc sản. Hằng năm, đơn vị đã bao tiêu sản lượng cà phê và mắc ca của bà con sản xuất ra, riêng đối với cà phê đặc sản được mua cao hơn với giá thị trường khoảng 12.000 đồng/kg. Hiện nay, hợp tác xã đã đầu tư máy móc, nâng cao năng lực sản xuất, mỗi năm cung cấp ra thị trường khoảng 20 tấn cà phê đặc sản và khoảng 30 tấn mắc ca sấy”, ông Bình cho hay.
Bảo Ngọc
